Zapomniany autor znanego dwuwiersza o Koperniku

Jan Niepomucen Kamiński

Poniższy dwuwiersz o Mikołaju Koperniku zna każdy Polak.
"Wstrzymał słońce, ruszył ziemię
Polskie go wydało plemię."

Rymowanka ułatwia uczniom zapamiętanie, na czym polegał tzw. przełom kopernikański w nauce i jest chętnie powtarzana tak na lekcjach geografii, fizyki, astronomii, jak i historii. Tekst widnieje na medalu wydanym w 1873 roku staraniem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, a także w odwróconej formie na tablicy pamiątkowej wmurowanej w ścianę domu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Elżbieta Sternik, która przeprowadziła naukowe śledztwo dotyczące pochodzenia tekstu i opublikowała je na łamach "Notatek Płockich" dowodzi, że jego autorem jest Jan Niepomucen Kamiński, polski reżyser, aktor, dramatopisarz, tłumacz, poeta, redaktor, autor pism filozoficznych i językoznawczych, dyrektor teatru polskiego we Lwowie. Postać nieco zapomniana, ale wielce zasłużona dla kultury polskiej.

Wspomniany wierszyk został opublikowany w 1928 roku w tomie utworów zebranych Jana Niepomucena Kamińskiego zatytułowanym "Przekłady i ulotne wiersze". Powstał prawdopodobnie po roku 1822 na potrzeby wystawianego we lwowskim teatrze przedstawienia "Polskie Muzy". Wspominał o nim dziennikarz Ludwik Pietrusiński w "Zyciorysach znakomitych ludzi": "Któż na Rusi Czerwonej nie pamięta dotąd obrazu Muzy Polskiej , którym Kamiński na uwłaczające naszej literaturze zdanie odpowiedział? Kto nie pamięta owego Kopernika z napisem:
Polskie go wydało plemię,
Wstrzymał słońce, ruszył ziemię".

Zapamiętajmy więc nazwisko promotora kultury polskiej, dzięki któremu od dziesiątek lat polscy uczniowie z łatwością zapamiętują największe osiągnięcie w historii nauki.