Danse macabre - najmodniejszy taniec późnego średniowiecza
Malowidło na ścianie kościoła w Chaise-Dieu, 1480
Myśl o śmierci towarzyszyła ludziom średniowiecza codziennie. Śmierć wyobrażano sobie jako apokaliptycznego jeźdźca galopującego na rumaku po stosie martwych ludzkich ciał, jako mitologiczną Megerę zlatującą na ziemię na skrzydłach nietoperza, wreszcie jako kobietę o rozkładającym się ciele, albo sam szkielet z kosą, łukiem i sztrzałą. Niekiedy śmierć jechała na wozie zaprzężonym w woły, innym razem wprost na wole, albo krowie. Z czasem obraz kościotrupa z kosą stawał się coraz bardziej powszechny i w XV wieku ostatecznie zdominował wyobrażenia o śmierci.
Termin "danse macabre" pojawił się w XIV wieku. Francuski poeta Jean le Fevre w 1376 r. napisał utwór, który tak zatytułował. Budzący grozę i strach obraz śmierci porywającej do szalonego tańca przedstawicieli wszystkich stanów i warstw społecznych pojawił się niemal równocześnie w kilku rodzajach sztuki. Był elementem średniowiecznych widowisk dramatycznych, uwieczniano go na ścianach świątyń, rzeźbiono na cmentarzach chętnie wówczas odwiedzanych, rysowano na kartach średniowiecznych ksiąg i opisywano w utworach literackich. Szczególnie wiele zabytków sztuki i literatury z tym motywem odnaleziono we Francji. W Polsce jedynym znanym utworem średniowiecznym, w którym motyw danse macabre pojawił się, jest "Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią".
