Ekspresywizmy, pomagają wyrażać emocje

Dowiesz się, co to są ekspresywizmy. Poznasz ich rodzaje i przykłady.

Ekspresywizmy to wyrazy, które oznaczają nie tylko jakiś przedmiot, osobę, miejsce, sytuację, zdarzenie, cechę, ale także emocjonalny stosunek do niego. Zwykle odbijają powszechne, potoczne przekonania dotyczące rzeczy, które nazywają i takież systemy wartości. Językoznawcy wyróżniają cztery grupy ekspresywizmów.

1. Emocjonalizmy właściwe, czyli takie, które sygnalizują postawę mówiącego wobec danego przedmiotu, np.: bojownik, gdy nadawca komunikatu popiera działania osoby,
o której mówi, wobec terrorysty, gdy nadawca nie podziela przekonań osoby walczącej. Oba te wyrazy są nacechowane emocjonalnie i są ekspresywizmami. Neutralny wobec nich byłby żołnierz, członek grupy walczącej, partyzant.

Do tej grupy zaliczają się wszelkie
zdrobnienia: słoneczko, złotko…
nazwy ironiczne: dowcipas, elegancik, pindrzyć się
nazwy lekceważące: smarkacz, prostak, ciapa
nazwy pogardliwe: wsiok (o człowieku ze wsi)
nazwy rubaszne: babsko, laleczka
nazwy grubiańskie: palant, dupek, chamica
wyrazy wulgarne i obelżywe: tu nie będzie przykładów, bo nic nie usprawiedliwia ich  używania.

Druga grupa ekspresywizmów to elementy stylizacyjne, czyli takie, które mają wprowadzić odbiorę w odpowiedni klimat wypowiedzi i jednocześnie zaznaczyć emocjonalny stosunek mówiącego do przekazywanej treści np.: świetlana przyszłość, historyczna chwila, wzór dla potomnych.

W trzeciej grupie znajdują się środki komizmu językowego, czyli wszelkie struktury gramatyczne i leksykalne zdolne wywołać efekt komiczny, niezależnie od tego, czy zostały użyte świadomie, czy nie, np. „wiekopomna chwila” w przemówieniu bohatera „Samych swoich”, czy „mocium panie” w wypowiedziach Cześnika w „Zemście”.

Grupę ostatnią stanowią wykrzykniki, czyli wszelkie brr!, fuj!, hurra! Wow!

Jak pewnie zauważyłeś, ekspresywizmy są niezwykle przydatne w życiu codziennym,
gdy chcemy zaznaczyć lub podkreślić swój stosunek do opisywanej rzeczy. Unikaj ich jednak w szkolnych wypracowaniach i podczas odpowiedzi. Stosowanie ekspresywizmów wiąże się zazwyczaj z kolokwializacją, czyli upotocznieniem języka i jest naruszeniem normy językowej regulującej wypowiedzi o charakterze oficjalnym.

Sprawdź, czy zapamiętałeś.;

Wskaż ekspresywizmy w zdaniu.

Czy mój słodki dzieciaczek, miluszek wie już wszystko o tych strasznych ekspresywizmach?

Odpowiedź. słodki, dzieciaczek, miluszek, strasznych to ekspresywizmy.