"Legenda o św. Aleksym"

Poznasz bardzo szczegółowe streszczenie utworu, średniowieczny wzór służby Bogu i termin hagiografia.

Pokora, ubóstwo, miłosierdzie zamiast sławy, bogactwa, rozkoszy cielesnych. Główny bohater Legendy o św. Aleksym rezygnuje z doczesnych przyjemności w imię życia wiecznego. W średniowieczu budzi podziw, ale nie znajduje rzeszy naśladowców. Biednym pozwala wierzyć, że bliżej im do królestwa niebieskiego, bogatych skłania do refleksji o tym, co w życiu najważniejsze.

Legenda o św. Aleksym rozpoczyna się od apostrofy, czyli bezpośredniego wezwania do Chrystusa. Narrator prosi Mesjasza o dar rozumu i odpuszczenie grzechów po to, by mógł dobrze opowiedzieć historię św. Aleksego. Taki początek utworu zgodny jest z konwencją literacką średniowiecza.

Następnie narrator przenosi opowieść do Rzymu, gdzie żyją Eufamijan i jego żona Aglijas. Eufamijan jest bogaty. Posiada piękny dwór, służy mu trzystu rycerzy. Wraz z żoną troszczy się o sieroty, wdowy i ubogich. Małżeństwo bezskutecznie stara się o potomstwo. Nie ustaje w modlitwach i wreszcie zostaje wysłuchane przez Boga. Na świat przychodzi Aleksy. Gdy chłopak ma 24 lata, ojciec rozmawia z nim o małżeństwie. Aleksy ma poślubić córkę cesarza Famijanę. Zgodnie z wolą ojca mężczyzna żeni się, ale w noc poślubną oświadcza żonie, że zostawi ją w dziewictwie, bo wyjeżdża. Mówi, że pewnie spotkają się w raju. Podczas nieobecności Aleksego Famijana ma służyć Bogu i pomagać ubogim. W dzisiejszych czasach pewnie trudno byłoby to zrozumieć, ale w średniowieczu takie zachowanie to wzór największego posłuszeństwa i oddania Bogu. Aleksy rozdaje biednym wszystko, co ma i wyrusza w świat. Zostaje żebrakiem, który bez względu na pogodę mieszka na progu kościoła i prosił o wsparcie. Pewnego dnia, podczas mrozu, gdy Aleksy klęczy przed kościołem, Matka Boska prosi, by otworzono świątynię, gdzie mógłby się schronić. To wydarzenie zyskuje mu wielki szacunek wśród ludzi, którzy zaczynają traktować go jak świętego. Tymczasem w Rzymie ojciec rozpacza po wyjeździe syna. Wysyła w świat sługi, by go odszukali. Poszukiwania jednak nie przynoszą rezultatu. Wysłannicy Eufamijana spotykają Aleksego, ale nie mogą w żebraku rozpoznać syna swojego pana. Po latach Aleksy wraca do Rzymu, spotyka na moście ojca, prosi go o jałmużnę i znowu nie zostaje rozpoznany. Mieszka jak żebrak przed wejściem do domu rodziców, gdzie przez 16 lat, cytat „każdy nań pomyje, złą wodę lał”. Czując, że jego czas na ziemi dobiega końca Aleksy pisze list. Z pismem w ręku umiera. Wtedy w Rymie zaczynają dzwonić wszystkie dzwony. Gdy wszyscy dziwią się temu, niewinne dziecko odkrywa, że na progu domu Eufamijana umarł Aleksy. Do ciała Aleksego przybywa papież, kapłani, cesarz. Próbują wyciągnąć z ręki nieboszczyka list, ale bezskutecznie. Pismo udaje się wyjąć pobożnej żonie Aleksego. Znajduje w nim historię życia człowieka oddanego Bogu, ascety, który wyrzekł się szczęścia doczesnego.

Legenda o św. Aleksym jest przekładem z łaciny. Piętnastowieczny tekst jest przykładem popularnej w średniowieczu literatury hagiograficznej, czyli poświęconej życiu świętych.

Sprawdź, czy zapamiętałeś.

Wskaż, które z poniższych określeń nie pasuje do średniowiecznego ideału świętego: pokora, ukochanie ubóstwa, rezygnacja z seksu, bunt przeciw niesprawiedliwości, pełne zaufanie do Boga.

Odpowiedź: średniowieczny święty nie buntuje się nigdy, z pokorą przyjmuje wszystko, co go spotyka.