Ksiądz Piotr Skarga stworzył bank, który pomagał ubogim

Piotr Skarga

Ksiądz Piotr Skarga Powęski wybitny kaznodzieja, autor niezmiernie popularnych "Zywotów Świętych", pierwszy rektor Uniwersytetu Wileńskiego był także twórcą banku.

Jak pisze Zygmunt Gloger w "Księdze rzeczy polskich", w 1585 roku Piotr Skarga założył w Krakowie, a potem w Wilnie może jedyny bank w Europie udzielający pożyczek ludziom będącym w potrzebie, pod zastaw, bez żadnego procentu. Zastawy niewykupione na czas przekazywane były na licytację, a uzyskaną nadwyżkę ze sprzedaży bank przekazywał pożyczkobiorcy.

Księdza Skargę wzruszył los krakowskiej stolarki Magdaleny Walentowej. Z powodu choroby męża kobieta wraz z trójką dzieci popadła w nędzę. Ksiądz Skarga przekonany, że życie rodziny dotkniętej nieszczęściem nie musi być tak trudne, wygłosił w kościele św. Barbary płomienne kazanie, którym poruszył serca zebranych. Postanowili oni założyć Arcybractwo Miłosierdzia, którego celem byłoby utworzenie i prowadzenie tzw. banku pobożnego pomagającego ludziom, którzy nie ze swej winy popadli w biedę i łatwo mogliby z niej wyjść, dzięki czasowej pomocy. Kaznodzieja napisał ordynację banku, a także wmurował kamień węgielny pod jego gmach. Pieniądze na pożyczki przekazywali kolejni krakowscy biskupi i kanonicy. Bank działał nieprzerwanie do czasu rozbiorów Polski i konfiskaty kościelnych majątków. Zarządzali nim dwaj pisarze: jeden duchowny i jeden świecki.