O zasypianiu gruszek w popiele

Piotr Duda, Martwa natura z gruszką

Przed zasypianiem gruszek w popiele ostrzegano już w pierwszych tekstach pisanych po polsku. Mikołaj Rej z Nagłowic zanotował w "Krótkiej rozprawie między trzema osobami Panem, Wójtem i Plebanem":

"A ja też przy swym kościele,
Nie zaspię gruszki w popiele."

Pierwotnie zwrot zaspać gruszki w popiele oznaczał, ni mniej ni więcej tylko, siąść przy gruszkach ułożonych w gorącym popiele po to, by się upiekły i zasnąć przy tym. Skutkiem zbyt długiego przebywania w wysokiej temperaturze owoce mogły się zwęglić i nie nadawały się do zjedzenia. Z czasem związek wyrazowy zasypiać gruszki w popiele nabrał nowego, metaforycznego znaczenia: przegapić właściwy moment, nie dopilnować czegoś, zlekceważyć pracę. Do dziś mówi się przecież do kogoś, kto zwleka z działaniem, nie śpij, obudź się. Błędem jest natomiast mówienie o zasypywaniu gruszek w popiele w znaczeniu odłożenia sprawy na później.

Nie zasypiaj więc gruszek w popiele i sprawdź znaczenie oraz pochodzenie innych związków frazeologicznych, by używać ich poprawnie.