O pochodzeniu fatamorgany

     Wróżka Morgana Le Fay

Zdarza się, że niekiedy imiona postaci literackich, nawet zupełnie fikcyjnych, trafiają do języka i zaczynają pełnić funkcję nazw. Takie odimienne nazwy nazywamy eponimami. Jednym z nich jest fatamorgana określająca powstawanie pozornego obrazu odległego przedmiotu w wyniku załamywania się światła w warstwach powietrza o różnej temperaturze. Zjawisko to opisywał m.in. Henryk Sienkiewicz w powieści "W pustyni i puszczy".

Nazwa "fatamorgana" trafiła do polszczyzny jako zapożyczenie z języka włoskiego. Wyraz jest zrostem funkcji i nazwiska legendarnej wróżki. Po włosku wróżka to fata. Morgana Le Fay znana była z legendy o "Królu Arturze i rycerzach okrągłego stołu". Los rozdzielił ją z przyrodnim bratem, wspomnianym Arturem, we wczesnym dzieciństwie. Wychowaniem dziewczyny zajmował się czarodziej Merlin, który wtajemniczył ją w świat zaklęć i czarów. Morgana nie wiedziała o więzach krwi łączących ją z Arturem i zakochała się w nim na zabój. Odtrącona obmyśliła plan zemsty i zaczęła go realizować.
Zła wróżka idealnie nadawała się do tego, by jej imieniem nazwać złowróżebne zjawisko.