Lanie

W średniowiecznej łaźni

Kara fizyczna wymierzona osobie nieletniej nazywana bywa laniem. Okazuje się, że zwrot "sprawić komuś lanie" wywodzi się ze średniowiecza.

Gall Anonim w XI wieku w "Kronice polskiej" opisał pewne zwyczaje króla Bolesława Chrobrego, które dały początek temu frazeologizmowi. Otóż władca miał zwyczaj zapraszania do łaźni osób, których niewłaściwe postępowanie budziło w nim gniew. Tam, jak zanotował kronikarz, kąpiących się karał jak ojciec synów. Starszych upominał w ostrych słowach, młodszych zaś chłostał brzozowymi witkami lub okładał ścierką.

Zdaniem historyka Zygmunta Glogera ten łaźniowy zwyczaj Bolesława Chrobrego leży u źródeł lania rozumianego jako kara cielesna. Współcześnie mówimy, że ktoś sprawił komuś lanie także wtedy, gdy dotyczy to jakiegoś rodzaju rywalizacji, w której jedna strona zdominowała drugą.