Edusensownik

Sekcja dla tych, których do szewskiej pasji doprowadzają zawiłości semantyczne polszczyzny. Od czasów Popiela wiadomo, że kto wiesza psy na języku zamiast poznawać historię powstania i znaczenie frazeologizmów, wychodzi na tym, jak Zabłocki na mydle, łatwo go wyprowadzić w pole i wpuścić w maliny. Rzucamy koło ratunkowe tym, którzy po nitce pragną dojść do kłębka i wnosimy nieco światła w egipskie ciemności. Nie zasypiaj gruszek w popiele, przeczytaj nasz Edusensownik.

Jest to cnota nad cnotami, trzymać język za zębami

Taką moralną naukę wygłosiła tytułowa bohaterka komedii Aleksandra Fredry "Pierwsza lepsza, czyli nauka zbawienna".

Kaczka dziennikarska

Legenda mówi, że "kaczkę dziennikarską" wymyślił żyjący na przełomie XIII i XIX wieku Egide Norbert Cornelissen, belgijski żołnierz i literat obdarzony niebanalnym i nieco makabrycznym poczuciem humoru.

Kamień węgielny, czyli pozory mylą

W dosłownym znaczeniu kamień węgielny oznacza pierwszą cegłę położoną w rogu powstającego budynku.

Kapuściana głowa

Wyrażenie "kapuściana głowa" używane bywa jako wyzwisko, określenie osoby, o intelekcie której nie mamy największego mniemania.

Kij w oku

Używane w mowie potocznej frazeologizmy "kij ci w oko", "kij mu w oko" s ą wyrazem negatywnych uczuć nadawcy, który zdaje się mówić, że w gruncie rzeczy nie obchodzi go czyjeś zachowanie, ale nie życzy osobie będącej przedmiotem wypowiedzi nic dobrego.

Kijem i marchewką

Od pewnego czasu Polacy wyedukowani w zakresie najnowocześniejszych metod zarządzania ludźmi posługują się z ochotą "metodą kija i marchewki" opisując system stosowania kar i nagród najskuteczniejszy ponoć w motywowaniu do pracy i nauki.

Kim jest poliszynel i dlaczego zdradza tajemnice

O tajemnicy poliszynela mówimy wtedy, gdy chcemy dać rozmówcy do zrozumienia, że rewelacje, które nam przekazuje są powszechnie znane i wszyscy o nich wiedzą.

Kim jest trusia i dlaczego siedzi cicho

Kiedy słyszysz polecenie, że masz siedzieć cicho jak trusia, wiesz że twoja obecność powinna być bardzo dyskretna, a najlepiej, gdyby w ogóle nie zastała zauważona.

Kończ waść, wstydu oszczędź!

Popularny obecnie frazeologizm zaczerpnięty został z powieści Henryka Sienkiewicza.

Konia z rzędem czy zrzędę

W dawnych czasach, przed wynalezieniem samochodu, najbardziej eksluzywnym środkiem transportu w naszej części świata były konie.

Kpisz, czy o drogę pytasz

Tego frazeologizmu używamy, kiedy intencje rozmówcy nie są dla nas jasne, kiedy podejrzewamy manipulacje, kiedy chcemy dać do zrozumienia, że czyjś dylemat jest dla nas absurdalny.

Kręta ortograficzna droga pasożyta

Z pewnością zauważyłeś, że w polszczyźnie istnieje wiele wyrazów, których pisownia wymyka się regułom ortograficznym wynosząc wyjątki ponad zasady.

Kto brukował piekło dobrymi chęciami?

"Dobrymi chęciami piekło jest wybrukowane" - mówimy, kiedy chcemy zaznaczyć sceptycyzm wobec zamierzeń innych.

Kto dolewał oliwy do ognia i dlaczego to robił

Jeśli ktoś poprzez działanie wykonane z premedytacją albo zupełnie przypadkowe, zaostrza konflikt, eskaluje spór, wzmaga gniew, potęguje negatywne emocje, wówczas mówimy, że „dolewa oliwy do ognia”.

Kto i co wylewał za kołnierz

Szlachta polska była nad wyraz gościnna, a niekiedy wręcz z gościnnością przesadzała.

Kto i kiedy wymyślił ciemnogród

Jeszcze na początku XIX wieku o ciemnogrodzie w Polsce nie słyszano.

Kto pierwszy poczuł paniczny strach i wpadł w panikę, czyli o gwałtach

W czasach antycznych Arkadię zamieszkiwał bożek o imieniu Pan.

Kto smaruje, ten jedzie albo łyżka dziegciu w beczce miodu

Nieliczni przypuszczają, a niewielu wie, że wymienione w tytule przysłowie i frazeologizm mają ze sobą wiele wspólnego.

Kto widział gołego świętego tureckiego

O człowieku zupełnie nagim, albo pozbawionym jakiegokolwiek majątku, mówimy, że jest goły jak turecki święty.

Kupą waszmościowie

Jeden z najsłynniejszych cytatów z "Potopu" Henryka Sienkiewicza wykorzystywany jest obecnie w kontekście biesiadnym i ludycznym.

Kura znosząca złote jajka pierwotnie była ... gęsią

Kurą znoszącą złote jaja nazywamy przedsięwzięcie, które nie wymagając specjalnej troski i zabiegów, przynosi bardzo przyzwoite dochody.

Kurdupel ma szlachetne pochodzenie

Ludzie pozbawieni ogłady, o bardzo niskiej kulturze osobistej, często miewają problemy z właściwym doborem słów.

Kwadratura koła

Zadanie niewykonalne, działanie z góry skazane na niepowodzenie nazywane bywa kwadraturą koła.

Łabędzi śpiew

Ostatni przejaw działalności w jakiejś dziedzinie, ostatnie dzieło albo ostatnie słowo nazywane bywa niekiedy łabędzim śpiewem.

Łajza

Łajza nie jest określeniem pochlebnym.

« poprzednia 1 234 5 6 7 następna »